Ezan, Müslümanlara günde beş kez, belli bir yerde namaz
kılmaları ve namaz için toplanma vaktinin geldiğini ilan etmek için yapılan
çağrıdır. Ezan okuyan kişiye müezzin denir.
Müslümanlar" a namaz Mekke döneminin dokuzuncu yılında farz
kılındığı halde onlar namazlarını ezan okumadan kılıyorlardı. Çünkü Mekke" de
zayıftılar. Bu yüzden Müslümanlar güçsüz oldukları bir yerde açıkça ezan
okumakla yükümlü tutulmamışlardı. Çünkü ezan aynı zamanda bir bağımsızlık
sembolüdür. Tâki Medine"ye geldiklerinde ve hürriyetlerine kavuştuklarında
hicretin birinci yılında bir gün Resulullah"ın emriyle, namaz vakti gelince
Bilal-i Habeşi Medine"nin en yüksek yerine çıkarak gür sesiyle İslam"ın ilk
ezanını okudu.
Ezanın ne şekilde olduğu Kur"an-ı Kerim"de bildirilmemiş,
ancak Hz. Peygamber (s.a.v.)"e vahiyle bildirilmiş ve onun kelimeleri ve
cümleleri bizzat Cebrail (a.s.) tarafından öğretilmiştir. Şu ayeti kerimeler
ezanın Allah (c.c.)"tan geldiğini gösterir.
"Siz namaza
çağrıldığınız zaman onlar o çağrıyı eğlence ve alay konusu
yapıyorlardı."(Maide-58)
"Ey Mü"minler! Cuma
günü namaz için çağrıldığınız zaman Allah (c.c.)"ın zikrine koşun."(Cuma-9) Bu
ayetlerde geçen "çağrıldığınız zaman" ifadesindeki "nida" kelimesi ezanı
kastetmektedir.
Ezan okunurken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
-Ezan mutlaka aslı ile, Arapça okunmalıdır. Allah (c.c.)"ın
gönderdiği, Cebrail (a.s.)"in öğrettiği kelimelerin dışına çıkılamaz. Çünkü
ortak ibadet diliyle Müslümanlar" ın tevhidi sağlanır, birliği pekişir.
-Ezanı sevilip sayılan, güvenilir, ergin bir kişi
okumalıdır.
-Okuyan kişinin güzel ve gür sesli olması ve ezanı yüksek
bir yerde okuması gerekir. Minare bu ihtiyaçtan doğup sembol haline gelmiştir.
Ezanı aşırı teganniden kaçınarak ağır ağır okumalıdır.
-Ezanı dinleyen kişi aynısını tekrar eder ve böylece oda
ezan okumuş olur. Ezanın bitiminde dinleyen kişi ezan duasını okur.
-Kaza namazları içinde ezan okunabilir, kamet getirilebilir.
Bayram, vitir, teravih ve cenaze namazları için ezan okunmaz.
-Ezan vacib derecesinde sünnet-i müekkededir.