Muhalefet, hakka uygun hareketin olmadığı yerde, hakka riayet edilene kadar mücadele etmek ve direnmektir. Kasten hakka riayet edilmediği yerde, sorumluları, yapılan yanlışlıktan vazgeçirmek, bu gerçekleştirilemediğinde ise yapılan yanlışlara muhalefet etmek, açıkça karşı çıkmak medenî olmak demektir.

 "Zalime karşı hakkın söylenmesi cihadın en efdali" inancı çerçevesinde, hakkı yaşanılır halde tutmak, haksızlığa meydan vermemek için; her kim olursa olsun, haktan sapanları düzeltmek, değilse haksızlık yapıldığını bir şekilde ifade etmek, ayrıca bir sorumluluktur. Bu durumda yani kişisel direniş gösterilemediği durumlarda, hiç değilse hakkı savunanın yanında yer alarak dolaylı da olsa haksızlığa muhalefette bulunmak, sorumluluğu hiç değilse hafifletecektir. Gagasında getirdiği suyu har ateşin üzerine bırakan kuşa; o kadarcık suyun böyle bir ataşe etkisinin ne olacağını soran Hz. İbrahim"e: "Dostluğumuz belli olsun!" diyen kuş kıssasında olduğu gibi duracağı yeri belirlemek de en azından pozitif bir eylemdir. Bu da sorumluluğun bir mertebesidir.

Adaletin hâkim olduğu yerde muhalefette bulunulması; bir yanlışlığın, adaletin olmadığı yerde, yapılanlara muhalefet edilmemesi ise acizliğin ve korkaklığın eseridir. En güzeli, muhalefete ihtiyaç olmayacak kadar doğru ve dürüstlüğün toplumda hâkim olmasıdır. Hukukun zedelendiği ya da sözünün bile edilmediği toplumlarda, hukuku işler hâle getirmek için şahsen mücadele etmek ve güç olmak en itibarlı davranışlardan biridir.

"İçinizden, insanları hayra çağıracak, iyiliği emredecek, kötülükten alıkoyacak bir topluluk bulunsun. İşte onlar, kurtuluşa erenlerdir." (Al-i İmran Suresi 3/104 Meal: Ali Fikri Yavuz)ayeti mutlak doğruluk ve hak üzere yaşayacak bir topluluk profili üzerinde durmaktadır. Buradan, muhalif olunacak bir durumun ortaya çıkmaması için baştan izlenecek yolun rotasının çizildiğini anlamak mümkündür. Toplumun bu minval üzere hayatını devam ettirmesi için insanlara çok önemli bir sorumluluk yükleyen bu ayetten uzaklaşan Müslüman toplulukların hâli ise ortadadır.

Hak ve hukukun olmadığı veya tam işlemediği, buna karşılık bu olumsuzluğun düzeltilmesi için tavır alınmadığı, mücadele edilmediği yani doğruluk isteyen muhalefetin bulunmadığı bir toplum, gerçek insanlık kimliğini bulamamış bir toplumdur.

Kendince yapılan ve doğru olmaktan uzak yorumlardan, olması gerekenlerin yaşanır olmamasından muzdarip olmak ve gerçekleri bu açıdan görmek gerekir.

Bugün dünya bu tavrın eksikliğinin zulmünü yaşamaktadır.