AVM`ler bir yönetim
şirketinin birimi olarak kurulan ve yürütülen bağımsız perakende dükkânları ve
hizmet alanlarıdır. Alışveriş merkezlerinin ilk açıldığı 1987 yılından bu yana
uzun bir zaman geçti. Süreç içerisinde kaydedilen hızlı büyüme ile bugün
yüzlerce AVM açıldı.
Oysa eskiden en önemli alışveriş merkezleri kapalı
çarşılardı. Kapalı çarşılar tüm ihtiyaçların giderildiği önemli ticaret ve
sosyal mekanlardı.
AVM ve kapalı çarşı
arasındaki farkı ortaya koymak gerekirse.Kapalı çarşı ihtiyaç alanları iken,
AVM haz alanlarıdır.
Tabi haz ile ihtiyaç arasındaki farkı da ortaya koymak
gerekir. Haz sınırsızdır. İhtiyaçlar sınırlıdır.
Kapalı çarşılar karşılıklı dostane ilişkilerin ve muhabbetin
geliştirildiği yerlerdir. Kişi kapalı çarşıda esnaf ile önce dostluğu
ilerletir. Her zaman aynı yerden alışveriş yapan kişiler karşılıklı güven
esasına dayalı veresiye alışveriş yapabilirlerdi. Hatta müşteri tanıdığı
esnafta alacağı malzemeyi bulamamış ise tanıdığı esnafın kefil olması ile
esnafın komşusundan alırdı.
AVM'de ise çıkar ilişkisi vardır. Veresiye alışveriş
yapılamaz. Peşin para ya da kredi kartı kullanmak zorundasınız.
Kapalı çarşı hayır dualarla erken açılır, erken kapanır.
AVM`ler ise geç açılıp, geç kapanır.
-AVM`de vitrinler; cazibe yerleri ve spot ışıklarla yanıltma
yerleri iken, Kapalı çarşının vitrinleri; ihtiyaçlar numunesinin olduğu
yerlerdir.
-AVM`de zaman anlayışı yoktur. Zamanın unutulacağı şekilde
dizayn edilmiştir.
-AVM'ler; insanın haz tarafının harekete geçirildiği, Kapalı
çarşı ise; ihtiyacın giderildiği alanlardır.
AVM'de israf çoktur. Tüketmek adına her şey meşrudur. Oysa
kapalı çarşıda hiçbir şey israf edilmez.
-AVM`ye giden çocuklar; sınırsız haz yaşamanın ve sınırsız
para harcamanın zevkini yaşamak isterken, oysa kapalı çarşıda çocuk alışveriş
ile birlikte ticaret yapmasını öğrenir.
-AVM`lerde klimalarla ısıtma ve soğutma yapılarak kişilerin
içerde daha uzun kalması sağlanır. Kapalı çarşılarda ise; doğal serinlik ve
doğal ısı sayesinde ihtiyacı giderip çıkma söz konusudur.
-AVM'lerde tekil yani bireysel hareketler söz konusudur.
Oysa kapalı çarşıda kişiler dükkânlarını ortak açar, birlikte dua eder,
birlikte Namaza giderler. Bunun dışında da kapalı çarşı esnafı; düğünlerde,
bayramlarda, cenazelerde birbirlerini ziyarete giderler ve sevinç ve
kederlerine ortak olurlardı.
Kişi kapalı çarşıda aldığı ürünün kaliteli ve ucuz olmasına
bakarken, AVM`de hava atmak adına pahalı ve cafcaflı olmasını tercih ediyor. Ve
farklı bir insan tipini ortaya çıkarıyor.
Bu yazdıklarım; tekniğe yeniliğe karşı olmak değil, bazı
yeniliklerin kültür ve medeniyetimizdeki açtığı yaraları teşhis etmektir.
Selametle.
