Dünya Bankası ve IFC`nin dün
açıklanan araştırmasına göre dünyada iş yapma kolaylığında ilk sırada Singapur
yer alıyor. Onu, G. Kore 8, İtalya 87, Çin 91, Yunanistan 100, Rusya 120`nci
sırada izliyor.İş yapma kolaylığı sıralamasında Türkiye geçen yıl yine 71`inci
sırada yer almıştı. Bu yıl Türkiye sadece inşaat izni alma ve sözleşme
yaptırımlarını yürürlüğe koyma konularında iyileşme gösterdi.
Türkiye`de bir işletme açma
kolaylığına, daha doğrusu ''zorluğuna'' gelince... Sıralamada en hızlı
ülke olan Singapur`da işletme açmak için 3 bürokratik işlem ve 3 gün
gerekirken, Türkiye`de işletme açmak için 6 bürokratik işlem ve 6 gün
gerekiyor. Yine Singapur`da inşaat izni almak 26 gün sürerken Türkiye`de bu
süre 180 günü buluyor.Vergi ödemek de Türkiye`de büyük sorun. Singapur`da yılda
5 defa ödeme yapılıp, bu ödemelerin süresi 84 saat iken, Türkiye`de vergi ödeme
sayısı 15`e ve süresi 220 saate yükseliyor.Tabii Türkiye iş yapma kolaylığında
İtalya, Yunanistan, Çin ve Rusya`dan iyi durumda bunu da belirtelim.Bir ülkede
iş yapma kolaylığı çok önemli bir konu.
Geçenlerde K.Maraş`ta Lider
İşadamları grubuyla görüştük. Onların daha kolay iş yapmak için bazı önerileri
var. Bilindiği gibi K.Maraş tekstil, çelik mutfak eşyası, altın mücevher
yapımında Türkiye`nin önde gelen ili oluyor. Ve bu ilimizde pek çok yeni
yatırım yapılıyor.İşadamlarının en çok sorun yaşadığı alan işgücü oluyor.
Bırakın vasıflıyı, vasıfsız işçi aradıklarını ve onu bile bulamadıklarını
söylüyorlar. Sadece K.Maraş`ta çalıştırmak için acil 10 bin vasıfsız elemana
ihtiyaçları olduğunu ileri sürüyorlar. Hükümetin izin vermesi halinde isteyen
Suriyeli göçmenlerin iyi bir ücretle fabrikalarda çalışmasını öneriyorlar.
Yine K.Maraşlı işadamlarının
en önemli sorunlarından biri de çek yasası... Gerçi çek yasası kimin sorunu
değil ki Türkiye`de. Sistem çökmüş durumda. Bu sorun acilen çözülmek zorunda.
K.Maraşlı işadamları, hapis
cezasının kalkmasıyla çekin artık güvenilir bir ödeme aracı olmaktan çıktığını,
bu nedenle isteyene mal veremediklerini ve dolayısıyla mallarına talep olduğu
halde satış yapmadıklarını söylüyorlar. Çeke olan güveni bir an önce geri
getirecek bir mekanizma talep ediyorlar.
Gelelim K.Maraşlı
işadamlarının bir başka önerisine... Yeminli mali müşavirliğin kaldırılmasını
istiyorlar. ''Serbest mali müşavir zaten şirket muhasebesinde gereken
işlemleri yapıyor, bir de yeminli mali müşavire ayrıca ek ücret ödüyoruz. Bu
bizim işletme giderlerimizi çoğaltıyor. Böyle hem parasal maliyeti hem
bürokrasiyi artıran bir mesleğe ne gerek var?'' diye soruyorlar.
K.Maraşlı işadamlarının en çok
şikâyetçi olduğu bir konu da ihracat. Gümrükleme işlemlerinin 7 gün 24 saat
yapılmasını istiyorlar. Gümrük idaresinin cumartesi günü öğlene kadar
çalıştığını ve iki misli harç aldığını, pazar günü ise kapalı olduğunu, ihracat
için yüklenen kamyonların bu nedenle uzun süre beklediğini ileri sürüyorlar.
İhracatın hızla yapılabilmesi için gümrüklemenin hızlı olması gerektiğini
belirtiyorlar. Çünkü K.Maraş`tan Irak`a yoğun ihracat var. Fayanstan
dondurmaya, tekstilden çelik tencereye kadar ihracat yapıyorlar. İhracatta
bekleme, maliyetleri çoğalttığı için alıcının başka ülkelere yöneldiğini ileri
sürüyorlar. Irak dönüşünde sınırda kamyon aramalarının çok uzun sürmesinden de
şikâyetçiler.
Gelelim K.Maraşlı işadamlarının cari açıkla ilgili önerisine... İşadamları benzine yüzde 15 etanol karıştırılmasını öneriyor.Hatta Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı, kanola bitkisinden elde edilecek biyo-etanolün hem yakıt hem de küspesinin hayvan yemi olarak kullanılmasıyla ülke ekonomisine döviz kazandırılacağını ileri sürüyor. Kısacası Anadolu sermayesi olarak bilinen girişimcilerin hızla yükseldiği illerden biri olan K.Maraş`ta işadamları üretiyor, bu ülkede daha iyinin olması için düşünüyor ve öneri getiriyor. Türkiye`nin daha iyiye gitmesi için Anadolu`yu dinlemek gerekiyor.
(Ömer KEBELİ)
