Öğrencilerdeki Aşil Sendromuna Dikkat!

Rehberlik (PDR) Uzmanı ve Aile Danışmanı Davut Bayazıt, öğrencilerin başarılarını olumsuz yönde etkileyen Aşil Sendromu olarak bilinen gizli başarısızlık duygusunun öğrenci başarısını olumsuz yönde etkilediğini dile getirdi.

Rehberlik Uzmanı Bayazıt, "Pek fazla bilinmeyen bu kavram şu şekilde açıklanabilir; gizli başarısızlık korkusu yaşayan insanlar, başkalarınca çok yetkin ve başarılı bulunan insanlardır ama bunlar kendilerine başkaları kadar güven duymazlar, kendilerini başkalarının gördüğünden daha zayıf hissederler. Bunun için daha çok çalışıp, daha çok enerji harcarlar, bu nedenledir ki gerginlik yaşarlar. Bu duruma Aşil Sendromu dense de psikoloji alanında kullanılan teknik terim "sözde yetkinlik" tir.

Sözde yetkinlik, belli bir alanda kişinin kendi hakkındaki düşük değerlendirmesi ile başkalarının onun hakkındaki yüksek fikirleri arasındaki büyük farkı ifade eder. Yani bu kişiler kendilerini başkalarının gözünden görürüler. Bunun sonunda da kendileri hakkında akılcı olmayan düşünceleri vardır. Zihin okumacılık yapma da bu kişilerin özelliklerinden biridir. Gerçekte başarılı olan bu insanlar, kendilerinin başkaları tarafından başarısız bulunacağından korkarlar. Gizli başarısızlık korkusu yaşayan bu insanlar, başarıya ulaşırken kendilerini çok yorarlar. Bu nedenle başarma duygusunun verdiği hazzı yaşayamazlar. Çünkü onlar kendilerini çoğu kez başarılı görmezler. Çok iyi performans gösterdikleri bir işte bile kendilerini başarısız görüp daha iyisini yapabileceklerini düşünüp yaptıklarını yeterli görmeyebilirler." diye açıkladı.

Bayazıt, "Aşil sendromunun ortaya çıkmasının başlıca sebepleri; ebeveyn tutumları, öğretmenlerin davranışları, toplumsal etkenler olarak sıralanabilir. Ebeveynlerin çocuklara karşı takındığı bazı tutumlar bu sendroma yol açabilir. Ebeveynlerin "sen çok başarılı birisi olacaksın", "Sen mükemmel olmalısın.",  "Sınıfın en başarılı öğrencisi sen olmalısın…" gibi sözler çocukta gizli başarısızlık korkusunun oluşmasına sebep olabilmektedir. Bununla birlikte ebeveynlerin çocuklarına karşı alaycı konuşmaları da bir risktir. "Sen mi sınavdan 100 alacaksın? ", "Sen, Doktor olacaksın öyle mi?" gibi cümleler de riskli cümlelerdir." dedi.

Bazı öğretmenlerin öğrencilerinden bazılarının çok çalışsalar dahi başarılı olmayacağını düşündüklerini bu durum öğrenciye yansıdığında öğrencide gizli başarısızlık korkusu oluşabileceğini, bunun da öğrenci başarısını olumsuz yönde etkileyeceğini dile getiren Bayazıt, öğrencilerin özgüvenini kırmadan öğrencilere ailelerin ve öğretmenlerinin destek olmaları gerektiğini vurguladı. Kaynak : -Petruska Clarkson, Çev. Semra Kunt, `Aşil Sendromu` HYB Yayıncılık, 1999, Ankara (HABER MERKEZİ)