Ölümsüzlük

Ölüm kişinin tutkularına, dünya eğilimlerine tutsak olması, gerçek varlıktan uzaklaşmasıdır. Oysa dünyadan, onun verdiği tatlardan el çeken, aşırı zevk tutkularını yok eden, ezeli ve ebedi olan gerçek varlığa yani Yüce Allah'a ulaşır. Onunla birleşme, bütünleşme sağlanmış olur. Böyle bir vuslata erenler için ölüm yoktur. Aksine ölümsüzlük, ebedilik vardır.

 İnsanı öldüren, aşındıran ise tutkularıdır, geçici varlıklara karşı duyduğu eğilimleridir. Bencillik iradesini bırakıp, ruhun kudretine teslim olmamasıdır. Kötülüğü eksiklik diye görmemesi, birliğin ve tamlığın içinde onu eritmemesidir. İnsanı Allaha yani sonsuz birliğe ulaştıran ise kudret ahlakının düsturlarıdır. Bu düsturların başında kişinin her türlü ikilikten vaz geçerek aradan benliği kaldırması, arzulara değil ruhun kudretine teslim olması, ikilikten kurtulup birliğe ulaşması gelir.

Tasavvufta dünya varlıklarına duyulan eğilimlerden, tutkulardan sıyrılıp yalnız Yüce Yaratıcıyı düşünmeye, ona yönelmeye "  ölmeden önce ölmek denir. " Ölmeden önce öl de ölümsüz olarak diril " sözü bunu ifade eder. Bunun anlamı şudur: Ölmeden önce ölen kimse ilahi sıfatlar kazanır, adı sonsuzca anılır. Sonsuzca adı anılan bir kimse sonsuz olarak dirilir, ölümsüz olur. Bunun çaresi ise geçici varlıklardan el çekmek, varlığın ilahi varlık kaynaklarından biri olduğunu bilerek gerçek varlığa ulaşmaktır. Bunun için de insanın kendine bakması gerekir. Çünkü kendine bakan eksiğini görecektir. Eksiğini gören her an tam olmağa biraz daha yaklaşacaktır. Arzularına kul olan, gururu kendine bakmasına engel olan eksiğini göremeyecektir. Eksiğini göremeyen gönlünü bütün kötülüklerden, tutkulardan, eğriliklerden, geçici isteklerden arındıramayacaktır. O zaman kişinin gönlüne ilahi ışık doğmayacaktır. Onun için denir ki: Tutkularından kurtul, dünya tutkusundan sıyrıl, hatada inat etme. Aksi halde hakka doğru asla yol alamazsın ve daima eksik kalırsın. Bu da seni tutkularına, dünya eğilimlerine tutsak olmuş, gerçek varlıktan uzaklaşmış ölümcül bir varlık kılacaktır.